Türkiye'de En Çok Görülen 5 Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH), dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu hastalıklar, cinsel temas yoluyla bulaşır ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Türkiye'de en sık görülen 5 CYBH ve bölgesel dağılımlarını detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca, korunma yöntemleri, belirtileri ve sıkça sorulan sorulara da yanıt vereceğiz.

CYBH Nedir?

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH), bakteri, virüs, parazit veya mantar gibi mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlardır. Bu hastalıklar, korunmasız cinsel ilişki, kan yoluyla veya anneden bebeğe geçiş gibi yollarla bulaşabilir.

Türkiye'de CYBH'nın Yaygınlığı

Türkiye'de CYBH'ların görülme sıklığı bölgelere göre farklılık göstermektedir. Büyük şehirlerde nüfus yoğunluğu ve hareketliliğin fazla olması, bu hastalıkların yayılmasını kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, bilinçsiz cinsel ilişki ve korunma yöntemlerinin yetersiz kullanımı da enfeksiyon riskini artırmaktadır.

Türkiye'de En Sık Görülen 5 CYBH

HPV (Human Papilloma Virüsü)

HPV, cinsel yolla bulaşan en yaygın viral enfeksiyonlardan biridir. 100'den fazla türü bulunan HPV'nin bazı türleri rahim ağzı kanserine neden olabilir.

Belirtileri:

• Genital siğil

• Kaşıntı ve yanma hissi

• Bazı türlerde hiçbir belirti göstermeyebilir

Bölgesel Dağılım:

• İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde daha yaygın

• Genç yetişkinlerde (20-30 yaş arası) daha sık görülüyor

Gonore (Bel Soğukluğu)

Gonore, Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Tedavi edilmezse kısırlığa yol açabilir.

Belirtileri:

• İdrar yaparken yanma

• Sarı-yeşil akıntı

• Kadınlarda adet düzensizliği

Bölgesel Dağılım:

• Marmara ve Ege Bölgesi'nde daha fazla görülüyor

• Özellikle İstanbul ve İzmir'de yüksek vaka sayıları var

Klamidya

Klamidya, Chlamydia trachomatis bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Sıklıkla belirti vermediği için "sessiz enfeksiyon" olarak adlandırılır.

Belirtileri:

• İdrar yaparken ağrı

• Kasık ağrısı

• Kadınlarda vajinal akıntı

Bölgesel Dağılım:

• Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde daha yaygın

• Adana, Gaziantep, Antalya gibi şehirlerde sık görülüyor

Frengi (Sifiliz)

Frengi, Treponema pallidum bakterisinin neden olduğu ciddi bir enfeksiyondur. Erken teşhis edilmezse organ hasarına yol açabilir.

Belirtileri:

• Ağrısız genital yaralar

• Deri döküntüleri

• İleri evrelerde nörolojik sorunlar

Bölgesel Dağılım:

• İstanbul ve Ankara gibi metropollerde daha fazla

• Doğu Anadolu'da daha az görülüyor

HIV/AIDS

HIV, bağışıklık sistemini zayıflatan bir virüstür. AIDS ise HIV'in ilerlemiş halidir.

Belirtileri:

• Halsizlik

• Kilo kaybı

• Tekrarlayan enfeksiyonlar

Bölgesel Dağılım:

• İstanbul, İzmir, Ankara en fazla vakanın görüldüğü şehirler

• Türkiye genelinde son yıllarda artış gösteriyor

CYBH'dan Korunma Yöntemleri

• Kondom kullanımı en etkili yöntemdir.

• Düzenli test yaptırmak erken teşhis için önemlidir.

• Partner sayısını sınırlamak riski azaltır.

• Aşılanma (HPV ve Hepatit B için mevcut).

CYBH Tedavisi Mümkün mü?

• Bakteriyel CYBH'lar (Gonore, Klamidya, Frengi) antibiyotikle tedavi edilebilir.

• Viral CYBH'lar (HPV, HIV) tamamen iyileşmez, ancak kontrol altına alınabilir.

Sonuç olarak;

Türkiye'de CYBH'lar önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erken teşhis ve korunma yöntemleriyle bu hastalıkların önüne geçilebilir. Düzenli test yaptırmak ve bilinçli cinsel davranışlar sergilemek, CYBH riskini azaltmada en etkili yöntemlerdir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

CYBH belirtileri ne zaman ortaya çıkar?

Belirtiler birkaç gün ile birkaç hafta içinde görülebilir.

CYBH testleri nerede yapılır?

Hastaneler, Aile Sağlığı Merkezleri, özel muayenehaneler ve özel laboratuvarlarda test yaptırabilirsiniz.

CYBH cinsel ilişki dışında bulaşır mı?

Kan nakli, anneden bebeğe geçiş ve ortak enjektör kullanımıyla da bulaşabilir.

HPV aşısı kaç yaşında yapılmalı?

9-26 yaş arası daha etkilidir, ancak daha ileri yaşlarda da yapılabilir.

CYBH tekrarlar mı?

Evet, korunmazsanız tekrar bulaşabilir.

HIV pozitif bir kişiyle yaşamak riskli mi?

Günlük temasla (tokalaşma, sarılma) bulaşmaz.

CYBH kısırlığa neden olur mu?

Tedavi edilmezse Gonore ve Klamidya kısırlığa yol açabilir.

Frengi öldürür mü?

İleri evrelerde ölümcül olabilir.

CYBH için hangi doktora gidilir?

Dermatoloji, Enfeksiyon Hastalıkları veya Kadın Hastalıkları bölümlerine başvurulabilir.

CYBH’dan tamamen kurtulmak mümkün mü?

Bakteriyel olanlar tedavi edilebilir, viral olanlar kontrol altına alınır.